Blockchain - efektywny łańcuch dostaw

Do tej pory głównym zastosowaniem blockchain pozostawały transakcje bitcoin. Nie ma wątpliwości, że ta kryptowaluta stanowi jedną z największych innowacji finansowych w ostatnich latach. Blockchain pozwala na przesyłanie środków finansowych z każdego miejsca na świecie bez pośrednictwa banków. Przepływ zachodzi bezpośrednio między kupującym i sprzedającym. Jednak technologia ta może już nie długo zrewolucjonizować zarządzanie łańcuchem dostaw, zwiększając jego efektywność oraz transparentność.

Czym jest blockchain?

Blockchain, czyli łańcuch bloków, to rozproszona (istniejąca fizycznie na większej liczbie komputerów, lecz traktowana jak jedna logiczna całość) księga rachunkowa, służąca do przechowywania i przesyłania informacji o transakcjach zawartych w Internecie. Informacje rejestrowane są w tzw. blokach. Bloki te mogą pomieścić w sobie dane o ściśle określonej liczbie transakcji. Kiedy jeden blok zostaje zapełniony, tworzy się kolejny, a za nim następne, tworząc łańcuch. Blockchain bazuje na sieci peer-to-peer, co oznacza, że nie występują tu centralne komputery czy systemy zarządzające i weryfikujące transakcje. Mimo to zapewnia on wysoki stopień bezpieczeństwa przechowywanych danych. Oszustwa są praktycznie niewykonalne, ponieważ oznaczałyby konieczność zmiany wszystkich bloków poprzedzających daną transakcję. To z kolei jest niemal niemożliwe, ponieważ do bloków dostęp mają wszyscy użytkownicy i aby jakakolwiek transakcja została wykonana, jej prawidłowość i zgodność z poprzednimi transakcjami musi być przez nich potwierdzona.

Znaczenie blockchain w zarządzaniu łańcuchem dostaw

Zanim pojawiły się komputery osobiste, a następnie Internet, które przyczyniły się do przyśpieszenia procesu globalizacji, łańcuchy dostaw były relatywnie proste ze względu na lokalny charakter handlu. Dziś są one jednak niezwykle złożone, przez co często brak w nich transparentności, a w przypadku podejrzenia nielegalnych lub nieetycznych praktyk dociekanie prawdy jest szczególnie trudne. Sposoby na pokonanie tych barier zapewnia właśnie blockchain. W łańcuchu bloków nie mogą wystąpić rozbieżności, ponieważ wszystkie podmioty posiadają tę samą wersję księgi rachunkowej. Każdy użytkownik ma wgląd do kolejnych ogniw łańcucha dostaw, przez które nastąpił przepływ danego dobra. Zapisy w blockchain nie mogą zostać usunięte, co jest istotne zwłaszcza z punktu widzenia transparentności przepływów.

Blockchain w praktyce biznesowej

Start-up Tomcar Australia, zajmujący się produkcją samochodów, korzysta z blockchain, opłacając swych dostawców w bitcoinach. Pozwala mu to na obniżenie kosztów działalności. Amerykańska sieć Walmart wykorzystuje blockchain w celu identyfikowania miejsca pochodzenia dostarczanej z Chin wieprzowiny oraz informacji o jej przetwarzaniu, przechowywaniu i dacie przydatności do spożycia. Do podobnych celów łańcuchami bloków posługują się takie firmy jak Unilever czy Nestle. W branży spożywczej możliwość śledzenia całej drogi produktów w łańcuchu dostaw jest nadzwyczaj istotną kwestią.

Projektant mody Martine Jarlgaard z Wielkiej Brytanii współpracuje z platformą Provenance w pilotażowym programie mającym na celu utworzenie w pełni transparentnego łańcucha dostaw. Do tej pory wiedza przedsiębiorstw branży odzieżowej o miejscu, sposobie i warunkach produkcji poszczególnych elementów kolekcji była ograniczona. Według raportu Baptist World Aid aż 61% firm nie ma pojęcia gdzie i w jakich warunkach tworzona jest ich odzież. Wykorzystanie technologii blockchain może więc nie tylko zmniejszyć ryzyko uszczerbku na reputacji firmy, ale pozwala również na lepsze zrozumienie procesu a przez to podejmowanie bardziej przemyślanych decyzji biznesowych.

Z kolei polska spółka Positiverse oferuje rozwiązania wspierające zarządzanie łańcuchem dostaw, łącząc technologie RFID, NFC oraz blockchain. Mikroprocesory RFID dołączane są do transportowanych towarów. Znaczniki RFID mogą być odczytywane przy pomocy urządzeń mobilnych z systemem Android. Blockchain natomiast umożliwia sprawdzenie zawartości unikalnego zasobu cyfrowego, który reprezentuje towar w rozproszonej bazie danych. Zawiera on historię „transakcji” oraz wszelkie informacje dotyczące towarów, które zostały wgrane do bazy. W ten sposób możliwe jest monitorowanie przepływów takich dóbr jak żywność, wyroby medyczne, farmaceutyki czy nawet krew. Możliwe jest również zweryfikowanie oryginalności towarów oraz warunków ich przechowywania. Dzięki temu chroniona jest marka przedsiębiorstwa poprzez eliminację dostaw niewłaściwych lub zepsutych produktów za sprawą szybszej reakcji na błędy. Warto również zauważyć, że klienci są skłonni zapłacić więcej, za produkty, których pochodzenia są pewni.

Blockchain a przyszłość logistyki

Świat współczesnej logistyki potrzebuje innowacyjnych technologii oraz ponownego przyjrzenia się procesom, by móc dalej sprawnie funkcjonować w erze globalnej gospodarki. Blockchain umożliwia obniżenie kosztów działalności, jednocześnie zwiększając przejrzystość przepływów w łańcuchu dostaw oraz zapewniając wysoki stopień bezpieczeństwa danych. Całkiem prawdopodobne, że znajdzie on zastosowanie nie tylko podczas ustalania lokalizacji poszczególnych dóbr, lecz także pomoże ustalić status dokumentów celnych czy listów przewozowych. Chociaż do pokonania pozostaje wciąż wiele wyzwań, nie przyćmiewają one możliwości jakie otwiera przed biznesem blockchain.

Autor: Anna Trzop