Transport lotniczy w dobie cyfryzacji

Globalny łańcuch dostaw nie byłby w stanie funkcjonować bez przesyłek lotniczych a dostępność wielu towarów wymagających szybkiego doręczenia, takich jak kwiaty, owoce czy leki byłaby ograniczona. W ostatnich latach linie lotnicze podjęły kroki, mające na celu restrukturyzację działalności, co przełożyło się na historyczne wzmocnienie wyników finansowych. W 2016 roku globalny zysk netto branży wyniósł 34,8 mld dolarów. Drogą powietrzną przetransportowano ok. 54,9 mln ton towarów, co stanowi ok. 35% wartości światowego handlu. Jest to równowartość ok. 5,5 bln dolarów. Redukcja kosztów oraz poprawa jakości połączeń wpłynęły na wyraźne ożywienie przepływów handlowych.

Dlaczego transport lotniczy rozwija się najszybciej? Aby wzmocnić zdolność przewozową, branża ta bazuje na pozycji preferowanego środka transportu dla lekkich produktów o wysokiej wartości, takich jak mikroelektronika, farmaceutyki i sprzęt medyczny. Kluczowym aspektem jest rozwój rozwiązań dla skoncentrowanego na kliencie łańcucha dostaw, które podnoszą jakość, zapewniają większą przejrzystość procedur i przewidywalność przewozów lotniczych.

Jakim wyzwaniom stawia czoło transport lotniczy?

Transport powietrzny rozwija się w intensywnym tempie, jednak istniejąca infrastruktura wciąż pozostaje niewystarczająca. Głównymi barierami hamującymi wzrost w lotnictwie są: niedostateczna kontrola ruchu lotniczego, przeciążone lotniska, niewielka liczba planów rozbudowy lotnisk, a gdy już do takich inwestycji dochodzi – powiększanie ich po nadmiernych kosztach.

Szczególnie istotne jest, aby poszczególne linie lotnicze poszukiwały wspólnej płaszczyzny porozumienia. Wprawdzie konkurują one o klientów, kapitał, dostęp do rynków a czasem o wykwalifikowanych pracowników, lecz borykają się z tymi samymi problemami. Identyfikacja tych problemów pozwala na osiągnięcie wspólnego stanowiska, co ułatwia pertraktacje z przedstawicielami władz oraz instytucji sprawujących kontrolę. Rządy poszczególnych państw mogą ułatwiać handel globalny poprzez redukcję ceł oraz ratyfikowanie międzynarodowych porozumień takich jak Montreal Convention 1999 (MC99), The Revised Kyoto Convention czy Trade Facilitation Agreement (TFA).

Samoloty nadal pozostają najbezpieczniejszymi środkami transportu. Współczynnik występowania katastrof lotniczych w 2016 roku wyniósł 1,61 na milion lotów (dla porównania w 2007 roku wynosił on 3,53). Odnotowano 10 wypadków śmiertelnych, z czego 4 dotyczyły lotów pasażerskich, natomiast 6 przewozów towarowych. Jest to poprawa w porównaniu do średniej ilości śmiertelnych wypadków w latach 2011-2015, wynoszącej 13,4.

Przyszłość przewozów lotniczych

Cyfryzacja zmienia obraz świata, również tego podniebnego. E-freight to projekt IATA zrzeszający nadawców, przewoźników, spedytorów, obsługę naziemną lotnisk oraz organy celne, w celu wyeliminowania papierowej formy dokumentów w całym łańcuchu dostaw. Pierwszym krokiem w tym kierunku będzie cyfryzacja podstawowego dokumentu w transporcie powietrznym, lotniczego listu przewozowego. W tym celu IATA opracowała program e-AWB360, skierowany do wszystkich przedstawicieli środowiska lotniczego. Do dzisiaj e-AWB360 został przyjęty przez 24 linie lotnicze w 15 portach lotniczych. W listopadzie 2016 roku wprowadzono narzędzie desktop eAWBLink, które ma pomóc małym oraz średnim spedytorom szybko i efektywnie tworzyć, wysyłać oraz zarządzać cyfrowymi lotniczymi listami przewozowymi. Jednak pełna cyfryzacja łańcucha dostaw wymaga stawienia czoła pewnym wyzwaniom. Szlaki handlowe i lotniska w krajach, które nie dołączyły do MC99 objęte są ograniczeniami związanymi z transferem danych cyfrowych, co nie pozwala na wdrożenie e-AWB. Trudności przysparza również złożoność oraz niejednolitość procedur poszczególnych interesariuszy.

Równie istotnym rozwiązaniem dla transportu towarów drogą powietrzna jest baza danych biznesowych CargoIS. Obejmuje ona wszystkich uczestników łańcucha dostaw i stanowi jedyne źródło informacji na temat towarowego transportu lotniczego, bazujące na danych z bieżących transakcji. Każdego roku 35 mln zapisów lotniczych listów przewozowych wzbogaca zasoby CargoIS. Dane te dostarcza globalny system rozliczeń IATA - CASS (Cargo Accounts Settlement Systems), w którym linie lotnicze oraz spedytorzy regulują frachty lotnicze o łącznej wartości ok. 33 mld dolarów. Informacje te pozwalają zobrazować dynamikę rynku lotnictwa, obejmującego ponad 100 000 szlaków handlowych i odzwierciedlającego działalność 28 000 przedsiębiorstw spedycyjnych oraz ponad 500 linii lotniczych.

Autor: Anna Trzop